4-DAAGSE WERKWEEK: PRODUCTIVITEIT EN WERK-PRIVÉ BALANS
De 4-daagse werkweek omarmen voor meer productiviteit en welzijn
Heb je ooit nagedacht over wat je zou doen als je een lang weekend van drie dagen kreeg? Je zou bij kunnen praten met vrienden en meer tijd met je familie kunnen doorbrengen. De manier van werken verandert aanzienlijk, vooral na de pandemie, en stimuleert werkgevers om opties te overwegen die leiden tot de gelukkigste en meest productieve werknemers – iets dat enkele jaren geleden als radicaal werd beschouwd: een vierdaagse werkweek!
Het concept van een vierdaagse werkweek wint niet alleen aan populariteit onder kleine bedrijven, maar ook bij wereldwijd erkende bedrijven zoals Microsoft, Amazon en Panasonic. Een zes maanden durende proef in het Verenigd Koninkrijk heeft aangetoond dat 61 bedrijven een vierdaagse werkweek hebben getest, waarvan bijna 54 er meer dan een jaar later mee doorgingen.
Bovendien is de impact van een vierdaagse werkweek enorm als het gaat om de productiviteit van werknemers. Organisaties met een vierdaagse werkweek zien een stijging van productiviteit met 20%. Verder is gebleken dat het ziekteverzuim van werknemers met 50% is afgenomen en het aantal ziekteverlof met een derde is verminderd.
Vierdaagse werkweek: voor – en nadelen
Moderne technologie heeft ons sneller gemaakt in wat we doen. Dit heeft ertoe geleid dat werknemers over de hele wereld denken dat een vijfdaagse werkweek wel eens voorbij zijn houdbaarheidsdatum zou kunnen zijn. Dit is een discussie die voortduurt over wat er zou gebeuren als we de traditionele werkstructuur helemaal zouden afschaffen.
En, het belangrijkste, hoe weet je of een vierdaagse werkweek geschikt is voor jouw bedrijf? Om dit idee beter te begrijpen, zijn hier enkele voor- en nadelen van een vierdaagse werkweek.
Voordelen van een vierdaagse werkweek
Gelukkigere werknemers
Het belangrijkste voordeel van een vierdaagse werkweek is dat bijna iedereen gelukkiger wordt. Wanneer werknemers blij zijn, leidt dit tot een hogere productiviteit en een betere werkcultuur. Werknemers hebben meer vrije tijd omdat ze slechts vier dagen in plaats van vijf dagen hoeven te werken, zoals in de meeste banen. Dit is wat elke werknemer wenst. Bovendien verhoogt extra tijd om dingen te doen die ze leuk vinden het algemeen welzijn van de werknemers, wat hun loyaliteit aan het bedrijf vergroot. Kortom, het is een win-winsituatie voor zowel de werkgever als de werknemers.
Verbeterde werknemersretentie
Een ander voordeel van de vierdaagse werkweek is dat de retentie van werknemers zal toenemen. Flexibel werken is een voordeel dat mensen waarschijnlijk willen behouden. Volgens een studie heeft ongeveer 63% van de bedrijven ontdekt dat een vierdaagse werkweek hen hielp bij het aantrekken en behouden van goed presterende werknemers.
Minder ziekteverzuim
Stress en angst zijn veelvoorkomende negatieve bijeffecten in elke werkomgeving. Een drukke werkweek kan werknemers snel zowel fysiek als mentaal uitputten. Volgens Charity Mind ervaart één op de zes mensen mentale gezondheidsproblemen die direct of indirect gerelateerd zijn aan werk. Door werknemers de mogelijkheid te bieden te genieten van een langer weekend, kun je hun welzijn verbeteren, wat leidt tot minder gezondheidsproblemen, burn-outs en ziekteverzuim.
Betere productiviteit
Het meest gunstige resultaat van een kortere werkweek is tot nu toe de verhoogde productiviteitsniveaus. De theorie achter een vierdaagse werkweek is dat hoe gelukkiger de werknemers zijn, hoe geconcentreerder ze zijn op hun werkplek. Aan de andere kant hebben ongelukkige of gefrustreerde werknemers de neiging om hun collega’s te storen.
Nadelen van een vierdaagse werkweek
Hoewel er veel voordelen zijn aan een vierdaagse werkweek, zijn er enkele zaken waar je rekening mee moet houden voordat je de overstap maakt. Hier zijn twee mogelijke nadelen van een vierdaagse werkweek:
Complexe implementatie
De overstap van een vijfdaagse naar een vierdaagse werkweek is geen gemakkelijke opgave. De invoering, hoewel uiteindelijk lonend, kan ook stressvol zijn als je niet goed weet hoe je het moet aanpakken. Om te beginnen moeten werkroosters worden aangepast, beleid worden herzien, en werknemers moeten worden geïnformeerd over de veranderingen. Dit proces kan tijd in beslag nemen, wat tijdelijk kan leiden tot vertragingen in deadlines en een daling van de productiviteit. Als je deze verandering overweegt, is het verstandig om te focussen op de lange termijn resultaten in plaats van op de onmiddellijke gevolgen.
Niet geschikt voor elk bedrijf
Helaas is een vierdaagse werkweek niet haalbaar voor elke sector. Het is vooral geschikt voor bedrijven die bereid zijn zich aan te passen en te transformeren. Bovendien kunnen sommige beroepen het zich niet permitteren om vier dagen per week te werken. Denk bijvoorbeeld aan artsen en verpleegkundigen, die vaak tijdens de week beschikbaar moeten zijn. Voor hen kan een extra vrije dag problematisch zijn.
Hoe pitch je een vierdaagse werkweek aan je werkgever?
Hoewel een vierdaagse werkweek revolutionair kan zijn voor een bedrijf, is de echte vraag: hoe overtuig je werkgevers om een kortere werkweek in te voeren?
Het idee aan je werkgever voorstellen kan lastig zijn, omdat veel bedrijven nog niet klaar zijn voor zo’n grote verandering. Toch kun je succesvol zijn als je weet hoe je het idee overtuigend kunt brengen. Hier zijn enkele tips voor het schrijven van een voorstel voor een vierdaagse werkweek:
Bepaal welke bedrijfsbehoeften worden vervuld
Denk na over welke bedrijfsbehoeften worden vervuld door de overstap naar een kortere werkweek. Je moet sterke argumenten hebben voor waarom je de verandering in het bedrijfsbeleid voorstelt. Begin met het identificeren van inefficiënties die een vierdaagse werkweek kan oplossen. Dit voorkomt dat je een plan schrijft en er later achterkomt dat de verandering niet nodig was.
Onderzoek verschillende bedrijfsafdelingen
Het is essentieel om te kijken hoe verschillende afdelingen binnen het bedrijf worden beïnvloed door de verandering. Denk bijvoorbeeld aan het aanpassen van de verwachtingen van klanten tijdens de overgang naar een vierdaagse werkweek. Deze veranderingen raken elke afdeling, dus werk samen om een beleid op te stellen dat eerlijk is voor iedereen. Op deze manier kun je specifieke onderdelen van het voorstel beter uitwerken, waardoor het eenvoudiger wordt om je werkgever te overtuigen.
Succesvolle voorbeelden
Er zijn talloze succesvolle voorbeelden van bedrijven die een vierdaagse werkweek hebben ingevoerd. Een van de meest opvallende voorbeelden is het pilotprogramma in Spanje, waarbij vier opeenvolgende maandagen in april en mei 2023 als lokale feestdagen werden ingepland.
De resultaten toonden aan dat de deelnemers in het programma een beter zelfgerapporteerd gezondheidsniveau hadden, minder stress ervaarden en meer tevreden waren over zichzelf. Daarnaast zorgde het geven van een extra vrije dag ervoor dat de totale CO2-uitstoot in de Spaanse stad Valencia, waar bijna 360.000 werknemers werken, verminderde.
Hier zijn enkele andere voorbeelden van bedrijven die met succes een vierdaagse werkweek hebben ingevoerd om zowel de productiviteit als het welzijn te verhogen:
- Microsoft Japan voerde in 2019 een vierdaagse werkweek in, wat leidde tot een productiviteitsstijging van wel 40%. Dit was zo succesvol dat ze besloten het beleid voort te zetten.
- Nationwide Solar, een bedrijf dat zich richt op de installatie van zonnepanelen, heeft iets vergelijkbaars ervaren. De werknemers werken nu vier dagen per week met behoud van volledig salaris.
- Het grootste wereldwijde experiment met een vierdaagse werkweek vond plaats in het Verenigd Koninkrijk, waar 61 bedrijven deelnamen aan een zes maanden durend programma om de voordelen van een kortere werkweek te testen. Dit experiment was zeer succesvol, waarbij 89% van de betrokken bedrijven besloot door te gaan met een vierdaagse werkweek.
Daarnaast zijn er wereldwijd erkende bedrijven zoals Bolt, Amazon, Google, en Elephant Ventures die momenteel met een vierdaagse werkweek werken.
Veelgestelde vragen (FAQs)
Wat is een vierdaagse werkweek?
Het is precies wat het lijkt: je werkt vier dagen per week en hebt drie dagen vrij, terwijl je nog steeds 100% wordt betaald. Dit is vrij simpel in theorie, maar kan worden aangepast aan de behoeften van het bedrijf.
Sommige bedrijven betalen werknemers voor vijf dagen werk, ook al werken ze slechts vier dagen. Andere bedrijven compenseren werknemers alleen voor vier dagen werk. Daarnaast kan het zijn dat bedrijven die een vierdaagse werkweek hanteren, werknemers verplichten om tien uur per dag te werken in plaats van de gebruikelijke acht uur.
Waar komt het concept vandaan?
Het idee van een vierdaagse werkweek is niet nieuw. Het concept bestaat al langer en komt uit verschillende delen van de wereld. Het is minstens terug te traceren naar 1965, toen de Amerikaanse president Richard Nixon een vierdaagse werkweek voorstelde, zodat Amerikaanse gezinnen meer tijd samen konden doorbrengen.
Wat zijn de voordelen van een vierdaagse werkweek?
Een vierdaagse werkweek biedt veel voordelen. Het zorgt voor meer tevreden werknemers en daardoor een hogere productiviteit. Daarnaast bespaart het kantoor op operationele kosten.
Wat zijn de nadelen van deze werkstructuur?
Het grootste nadeel van een vierdaagse werkweek is de overgang en aanpassing. Hoewel er langzaam veranderingen plaatsvinden, is het nog steeds lastig om bepaalde werkgevers te overtuigen van de langetermijnvoordelen. Daarnaast kunnen langere werkdagen de focus van werknemers verstoren, waardoor ze vaker pauzes nodig hebben. Tot slot is de overgang van een vijfdaagse naar een vierdaagse werkweek een traag en geleidelijk proces dat tijd, moeite en geduld vergt.
Hoe kan een bedrijf een vierdaagse werkweek invoeren?
Hier zijn een paar belangrijke stappen die een bedrijf moet nemen voordat het de werkstructuur aanpast:
- Houd rekening met de mening van werknemers.
- Onderzoek de verschillende bedrijfsafdelingen die door de verandering worden beïnvloed.
- Maak plannen om de verwachtingen van klanten te beheren tijdens de overgang.
- Stel nieuwe beleidsregels op.
- Informeer werknemers over de veranderingen.
- Plan nieuwe werkschema’s in overleg met afdelingshoofden.
Is deze aanpak geschikt voor alle sectoren?
Het nadeel is dat deze werkwijze niet voor elk bedrijf geschikt is. Aanpassing is alleen mogelijk voor bedrijven die er klaar voor zijn. In bepaalde sectoren, zoals ziekenhuizen, moeten artsen bijvoorbeeld 24/7 beschikbaar zijn.
Wat zijn de statistieken over de invoering van een vierdaagse werkweek?
Bedrijven die een vierdaagse werkweek hebben ingevoerd, rapporteerden een stijging van de productiviteit met wel 20%. Ook daalden de verzuimcijfers met 50% en het aantal ziektedagen met 30%. Meer dan 63% van de bedrijven vond het makkelijker om werknemers aan te trekken en te behouden met deze structuur.